ที่วัดเขาดินสุวรรณบาท ม. 3 ต.นายาง อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ นายสุรศักดิ์ นายอำเภอพิชัย พระสมุห์รัตนธีรธาดา อภินนฺโท เจ้าอาวาสวัดเขาดินสุวรรณบาท นายปิยะศักดิ์ ชูช่วย นายก อบต.นายาง นายชนัญชน ปทุมลาดี ผู้ใหญ่บ้าน ม.3 ต.นายาง นายเนียม ชมชิด อดีตผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านพร้อมด้วย และบรรดาคณะกรรมการวัด ได้ร่วมกันสำรวจ พื้นที่ของวัดเขาดินสุวรรณบาท เพื่อที่จะส่งเสริมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวภาคในอนาคต รวมไปถึงการเตรียมความพร้อมในการจัดงานตักบาตรวันเทโวโรหณะ ในช่วงเทศกาลวันออกพรรษา
นายเนียม ชมชิด อดีตผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน เล่าให้ฟังว่า สำหรับประวัติวัดเขาดินสุวรรณบาทเริ่มก่อสร้างเมื่อปีพ.ศ. 2491 โดยพระภิกษุรูป 1 นามว่าหลวงปู่แป้นเขมาภิรโต อดีตเจ้าอาวาสวัดนายางหมู่ 4 ตำบลนายางอำเภอพิชัยโดยเมื่อปีพ.ศ. 2491 หลังจากออกพรรษาแล้วประมาณเดือนกุมภาพันธ์หรือเดือน 3 ท่านได้เดินทางออกจากวัดนายางเวลา 04.30 น เดินลัดเลาะไปตามทุ่งนาออกไปทางทิศเหนือของวัดนายางและเข้าเขตป่าไม้อันร่มรื่นและร่มเย็นไปด้วยป่าไม้นานาพันธุ์จนข้ามจนเข้าเขตเนินเขาเล็กๆแห่งหนึ่งซึ่งอยู่ทางทิศเหนือของหมู่บ้านม่วงตาลหมู่ 3 ตำบลนายางอำเภอพิชัยห่างจากหมู่บ้านประมาณ 500 เมตร
ซึ่งชาวบ้านเรียกว่าเขาดินเมื่อไปถึงบริเวณเขาดินแห่งนี้ท่านได้เดินไปรอบๆภูเขา เล็กๆพบป่าไม้นานาพันธุ์อันร่มรื่นเย็นสบายและได้ขึ้นไปบนเขาดินท่านได้เดินไปรอบๆบนเขาดินแห่งนี้พบก้อนหินก้อนใหญ่ตั้งเรียงกันอยู่ 3 ก้อนแต่ก็แปลกหินใหญ่ที่ตั้งอยู่ตรงกลางมีรอยเท้าของมนุษย์ประทับอยู่มีลักษณะยาวประมาณ 1 ศอกกว้างประมาณ 5 นิ้วเศษประทับอยู่บนก้อนหินเป็นรอยเท้าของมนุษย์มีนิ้วเท้าครบถ้วนลึกลงไปที่พื้นหินประมาณ 1 นิ้วเป็นที่น่าอัศจรรย์ยิ่งซึ่งชาวบ้านเรียกว่ารอยพระพุทธบาทสันนิษฐานว่าคงมีมานานกู้บ้านคู่เมืองแล้วเมื่อท่านเห็น ดังนั้นจึงได้ก้มลงกราบที่รอยพระพุทธบาทนั้นและทางทิศตะวันตกเยื้องกันเล็กน้อยมีถ้ำอยู่ถ้ำหนึ่งมีลักษณะหินใหญ่ 3 ก้อนเรียงซ้อนกันมองดูแล้วเหมือนถ้ำที่สามารถเข้าไปอาศัยหลบฝนได้ซึ่งชาวบ้านเรียกว่าถ้ำยายขำฟ้า
ความเป็นมาของถ้ำนี้คงมีมาคู่กับรอยพระพุทธบาท ก็อาจเป็นไปได้หรืออย่างไรไม่ทราบแน่ชัดเมื่อเป็นดังนั้นใกล้ถ้ำย่ำสนธยาท่านจึงได้เดินทางกลับวัดพอวันรุ่งขึ้นเมื่อท่านฉันภัตตาหารเช้าเสร็จท่านได้เดินทางมาที่เขาดินอีกเพื่อปฏิบัติธรรมไปตามวิธีของท่าน 2-3 วันกลับวัดบ้างจนชาวบ้านรู้ว่าหลวงปู่แป้นมาอยู่ที่บนเนินเขาก็แนะนำอาหารและน้ำมาถวายท่านเป็นประจำทุกวันโดยไม่ได้ขาดจากนั้นก็ได้มีชาวบ้านผู้ใจบุญได้มาทำเพลิงพักให้ท่านโดยท่านให้นำกิ่งไม้เล็กๆพร้อมด้วยใบไม้มาทำเป็นเพลิงพระใช่ก็พอที่จะอาศัยหลบแดดหลบฝนได้บ้างท่านก็ปฏิบัติอยู่เช่นนี้เป็นประจำและต่อมาท่าน ก็ไม่กลับไปที่วัดนายางอีกเลย
เมื่อเป็นดังนั้นชาวบ้านผู้มีจิตศรัทธาคิดจะสร้างกุฏิเป็นการถาวรให้ท่านแต่ก็สร้างไม่ได้เพราะขาดน้ำต่อมา ได้มีพระภิกษุรูปหนึ่งได้ลองขุดบ่อน้ำที่ตรงบันไดพญานาคด้านทิศตะวันออกปัจจุบันขุดลึกลงไปประมาณ 6-7 เมตรเห็นจะได้ด้วยความเชื่อในคำโบราณที่ว่าอดน้ำให้ขึ้นเขาอดข้าวให้ลงทุ่งกดลงไปก็ไม่มีทีท่าว่าจะพบน้ำพบแต่ก้อนหินจึงเลิกความตั้งใจและได้ถอยร่นลงมาเรื่อยๆจนได้มาขุดบ่ออีกแห่งหนึ่งที่บริเวณด้านทิศใต้ของวัดในปัจจุบันและเมื่อปีพ.ศ. 2498 ได้มีพระภิกษุรูปหนึ่งนามว่าพระมหาเพราะ สุวโจ ท่านได้เดินทางมาจากวัดปทุมคงคากรุงเทพฯได้มากราบนมัสการหลวงปู่แป้นเขมาภิรโตแล้วตั้งชื่อวัด เขาดินว่าวัดเขาดินสุวรรณบาท
ต่อมาได้รับแรงใจแรงศรัทธาสร้างถาวรวัตถุและได้บูรณะสิ่งก่อสร้างต่างๆเรื่อยมาโดยเมื่อปีพ.ศ. 2545 ก็ได้รับแรงศรัทธาจากชาวบ้านและคณะครูได้ทูลเกล้า ขอพระราชทาน วิสุงคามสีมาและได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา สมความตั้งใจและรอยพุทธบาทก็ได้หายไปจากวัดเขาดินสุวรรณบาทเป็นเวลานานแล้วอย่างไร้ร่องรอย
พระสมุห์รัตนธีรธาดา อภินนฺโท เจ้าอาวาสวัดเขาดินสุวรรณบาท กล่าวว่า สำหรับวัดเขาดินสุวรรณบาทในปัจจุบัน ยังคงต้องการเสาไฟฟ้าโซล่าร์เซลล์ ความสว่างประมาณ 1500 w.ขึ้นไป จำนวน 40 ต้น เพื่อติดตั้งสองข้างทางเขาดิน และบนเนินเขาดิน บนเนินประมาณ 10 ต้น ที่เหลือสองข้างทาง 30 ต้น ข้างละ 15 ต้น เพื่อเพิ่มความสว่างให้กับเขาดิน ที่ประดิษฐาน พระสังกัจจายย์ และหลวงพ่อโตสุวรรณบาทศักดิ์สิทธิ์ บนเขาดิน ผู้ที่มีจิตศรัทธาที่จะบริจาคเสาไฟและหลอดไฟฟ้าโซล่าร์เซลล์ สามารถบริจาคได้ที่ ธนาคารกรุงไทย สาขาพิชัย วัดเขาดินสุวรรณบาท หมายเลขบัญชี 517-0-14543-8 หรือที่หมายเลขโทรศัพท์ 088-1611615
หลังจากนั้นทางด้านนายสุรศักดิ์ วงษ์ตั้ง นอภ.พิชัย กล่าวว่า วัดเขาดินสุวรรณบาท เหมาะสำหรับผู้ปฏิบัติธรรม และท่องเที่ยว เนื่องจากบนเขาดินประดิษฐาน พระสังกัจจายย์ และหลวงพ่อโตสุวรรณบาทศักดิ์สิทธิ์ และมีรูปหิน ลักษณะคล้ายรองเท้า อยู่ที่บนก้อนหิน ก่อนถึงถ้ำยายขำฟ้า เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่งซึ่งในอดีตบนเขาดิน มีผู้พบหม้อดิน ถ้วย ชามรามไห เป็นดินเผามากมาย ปัจจุบันได้สูญหายไปจนหมดและบ้างส่วนก็มีการกลบทับเพื่อปรับเป็นพื้นที่ บนเขาดิน ในการจัดงานตกบาตรเทโวโรหณะ ที่เทศกาลวันออกพรรษา ในปีนี้จะมีการจัดที่ยิ่งใหญ่ รวมถึงการแต่งกายย้อนยุค ในวันงานอีกด้วย
ณัฐวัฒน์ ราชประสิทธิ์ หน.ศูนย์ข่าวไทยนิวส์อุตรดิตถ์
สมคิด บุญพุก ข่าว
