ปลาตะโกก จัดอยู่ในวงศ์ของปลาตะเพียน มีลำตัวแบนข้าง รูปร่างเพรียว ลำตัวมีสีน้ำเงินอมฟ้า ด้านใต้ลำตัวมีสีเงินอมขาว ครีบหลังและครีบท้องมีจุดประสีดำบาง ๆ ส่วนครีบอื่น ๆ มีสีเทาจาง ส่วนหลังโค้งเล็กน้อยจากบริเวณหลังตา ส่วนใต้ลำตัวโค้งน้อยกว่า มีเยื่อปิดตา ปากอยู่ตรงปลายค่อนมาทางด้านล่าง มีหนวด 2 คู่ จุดเด่นอยู่ที่ครีบหลังโค้ง ก้านครีบใหญ่ แข็งแรงและเป็นซี่ฟันอยู่ด้านหลังของก้านครีบ เส้นข้างตัวตรงและลดต่ำลงเล็กน้อยทางด้านหลัง พบได้ทั่วไปในเขตเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยพบมากในแม่น้ำและอ่างเก็บน้ำในภาคอีสาน ภาคเหนือและภาคกลาง
ปลาตะโกกกินอาหารจำพวกหอยสองฝา เศษพืช แพลงค์ตอนสัตว์ สาหร่ายสีเขียว และสาหร่ายสีน้ำตาล เป็นต้นนิสัยของปลาชนิดนี้เป็นปลาที่อาศัยอยู่ในน้ำไหลหรือแหล่งน้ำขนาด การเลี้ยงปลาตะโกกเพื่อเป็นพ่อแม่พันธุ์ที่ดี ต้องมีอายุประมาณ 3 ปี น้ำหนักประมาณ 750 กรัม จะสามารถนำขึ้นมาเพาะพันธุ์ได้ ช่วงที่มีความสมบรูณ์เพศจะอยู่ระหว่างเดือนกรกฎาคม-ต้นเดือนกันยายน
ดร.อนุวัติ อุปนันไชย ประมงจังหวัดอุตรดิตถ์ กล่าวว่า ปลาตะโกก เป็นปลาที่เคยมีมากในแม่น้ำน่าน หลังจากมีการสร้างเขื่อนสิริกิติ์ แม่น้ำน่านในเขตตอนเหนือเขื่อนกลายเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ ที่มีความชุกชุมและความหลากหลายของสัตว์น้ำ ทั้งชนิดและปริมาณ โดยเฉพาะปลาตะโกก จนเป็นที่กล่าวขานว่า มาเที่ยวเขื่อนสิริกิติ์ ต้องได้กินปลาตะโกก ไม่เช่นนั้นเหมือนมาไม่ถึงเขื่อนสิริกิติ์ จวบจนถึงปัจจุบันปลาตะโกกเป็นปลาที่มีความสำคัญมากโดยเฉพาะในแวดวงกีฬาตกปลา จังหวัดอุตรดิตถ์จึงเห็นว่าปลาชนิดนี้มีความเหมาะสมที่จะเป็นปลาประจำถิ่น และเป็นปลาที่เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดอุตรดิตถ์
สำหรับปลาตะโกก นำไปทำเป็นอาหารรับประทานอาทิเช่น ปลาตะโกกเผา จะมีที่แพร้านอาหารในอ่างเก็บน้ำเขื่อนสิริกิติ์ หรือร้านอาหารบนสันเขื่อนสิริกิติ์ ปลาตะโกกนึ่ง ลาบปลาตะโกก ต้มยำปลาตะโกก(แพอาหารที่บ้านท่าเรือ เขื่อนดิน อ.ท่าปลา) ปลาตะโกกทอด และน้ำพริกปลาตะโกก (ร้านอาหารหอมมะลิ ในเขตเทศบาลเมืองอุตรดิตถ์) เป็นต้น
ณัฐวัฒน์ ราชประสิทธิ์ หน.ศูนย์ข่าวไทยนิวส์อุตรดิตถ์
ไพรศาล แก้วชาวนา ข่าว
